خدمتگزاری مانند هر عمل دیگری ممکن است در حین انجام و یا پس از آن گرفتار آفات گردد بدین شرح :
چه بسا خدمتی در مرحله انگیزه و صحنه عمل صحیح و خدایی انجام پذیرداز لحاظ شکل و قالب به شایستگی به فرجام برسد ولی پس از اتمام گرفتار آفت و به ضدارزش تبدیل شود. مانند: بذری که در زمین آماده پاشیده می شود و به محصول دهی هم می رسد اما پیش از بهره برداری دچار آفت می گردد.
منت همه جا محکوم است منت نیشی است که نوش خدمت رااز بین می برد. خداوند ضمن فرمان به انجام صدقه وانفاق از هرگونه عملی که ارزش و مقدار آن را نابود سازد نهی می کند:
لاتبطلوا صدقاتکم بالمن والاذی 29 ... علی (ع) خطاب به مالک و همه دولتمردان هشدار می دهد که مبادا خدمات عمومی و فعالیتهای مردمی را با منت و... آلوده سازند:
ایاک والمن علی رعیتک باحسانک اوالتزید فیما کان من فعلک اوان تعدهم
فتتبع موعدک بخلفک ... فان المن یبطل الاحسان 30 .
بپرهیز که با نیکی خود بر رعیت منت بگذاری یا آنچه کرده ای بزرگ شماری یا آنان را وعده ای دهی و در وعده خلاف آری که منت نهادن ارج نیکی را ببرد.
دراین راستاست که امام سجاد[ ع] یکی از مکارم اخلاق را خدمت بی منت دانست واز خداوند طلب می کند:
واجر للناس علی یدی الخیر و لاتمحفه بالمن 31 .
خدایا! خیر و نیکی و خدمت را به دست من روان ساز و آن را به منت نهادن تباه مساز.
روشن شد که اسلام به ارزشهای اجتماعی اشخاص و حیثیت مردم تاکید می ورزد و هر خدمت و کارنیکی را که ارزشها و موقعیت افراد را نادیده بینگارد طرد و مهرابطال بر آن می زند.
هر عملی و خدمتی صاف و خالص آن از جایگاه ارزشی برخورداراست . خدمتی که برای آوازه و زیبا جلوه دادن اعمال و رفتار و خوش نامی عرضه گردد آلوده است و در پیشگاه حق غیرمقبول .این آفت روح عمل را می میراند و آن را قالبی بی محتوی جلوه می دهد.
قرآن مجید به انفاق و خدمات عمومی و مردمی تاکید می کند ولی اعمال برخاسته از شهرت طلبی را نمی پذیرد و آن را ناشی از عدم اعتقاد به خداوند و روز جزا می داند.
کالذی ینفق ماله رثاءالناس و لایومن بالله والیوم الاخر فمثله کمثل صفوان علیه تراب فاصابه وابل فترکه صلدا لایقدرون علی شی ء مما کسبوا 32 .
ای ایمان آورندگان ! همانند آن که اموال خود رااز روی ریا و خودنمایی انفاق می کند و به خداوند و روز قیامت ایمان ندارد... مباشید زیرا فرجام او فرجام آن کوه خاراست که بر روی آن قشری از خاک متراکم را به صورت بوستان و کشتزاری پرثمر پرورده باشند و باران دانه درشتی سیل آسیا ببارد و قشر خاک را بلغزاند و در هم
بپیچد که جز صفحه خارای صاف و براق بر جای نماند و کشتکار از مزرعه و بوستانی که پرورده چیزی به دست نیاورد.
دراعمال و رفتار اعتدال بایسته است و خروج ازاعتدال و راه میانه تباهی آور و آفت زا.
اسلام در همه برنامه های فردی واجتماعی اصل میانه روی را پذیرفته و به پیروانش سفارش نموده است . با دوستیها تشریفات اسراف و تبذیرها که در پیرامون خدمات و کارهای خیرانجام می گیرد. موردامضای اسلام نیست واز آن نهی شده است در خدمات عمومی و مردمی باید کوشش شود که این آفت بنیاد برافکن راه نیابد.
اسراف و تبذیر در هر کجا که راه یابد تباهی آفرین است و عمل را هر چند مقدس وارزشمندازاوج به حضیض می آورد و چه بسا تبدیل به ضدارزش می کند. قرآن ضمن تاکید و تشویق به انفاق و هرگونه کار نیک اجتماعی به این نکته نیزاشاره می کند:
والذین اذاانفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواما.
هم آنان که چون انفاق کننداز حد لازم عدول نکنند و کوتاه هم نیایند بلکه در میان افراط و تفریط حداعتدال را در پیش گیرند که قوام زندگی رااز دست ندهند.
در همین باره :
ولاتجعل یدک مغلوله الی عنقک ولاتبسطها کل البسط .
نه دست خود رااز روی خست برگردن ببند و نه به سخاوت یکباره بگشای ...
